NEDEN KİŞİYE ÖZEL DİYET?
Her bireyin genetiği farklıdır ve her bireyin kendine özgü fizyolojik özellikleri vardır. Bu nedenle bireylerin tüm özellikleri göz önünde bulundurularak bir beslenme programı hazırlanması gerekir.
Kişiye özel diyette, kişilerin günlük yaşamı, kan değerleri, yağ – kas yüzdeleri, metabolizma durumu, fiziksel aktivitesi, besin alerjisi, sosyal alışkanlıkları, hastalıkları ve kullandığı ilaçlar, uyku ve çalışma düzeni göz önünde bulundurulması gerekir; çünkü bireyler, kendi metabolizmasına uygun diyetlere daha kolay uyum sağlar ve bu sayede başarılı sonuçlar alır.
Kişiye özel diyet hazırlanırken ;
KİŞİNİN KAN DEĞERLERİ: Diyet programı alacak bireyin tiroid, B12 seviyesi, demir, kalsiyum gibi birçok kan değeri beslenmesi ile ilişkilidir. Kişilerin sağlıklı bir şekilde zayıflaması için kan değerleri göz önünde bulundurularak bir beslenme programı hazırlanmalıdır.
KİŞİNİN YAĞ - KAS YÜZDESİ: Diyet programı alacak bireyin yağ- kas yüzdeleri de çok önemlidir. Kilo vermek isteyen bazı bireylerin yağ yüzdesi çok yüksek olup kas kütlesi düşükken, bazı bireylerin kas kütlesi yüksek olabilir. Bu bireylere farklı beslenme programı hazırlanması gerekir.
KİŞİNİN BAZAL METABOLİZMA HIZI: Kişilerin dinlenme halinde vücudun ihtiyacı olan enerji yani bazal metabolizma hızı, günlük alması gereken kalori ihtiyacını da belirler. Kadın ve erkeklerde, yaştan yaşa bazal metabolizma hızı değişiklik göstermektedir. Hazırlanan diyet programlarında bazal metabolizma hızı da hesaba katılması gerekir.
KİŞİNİN FİZİKSEL AKTİVİTESİ: Masa başı çalışan bir memur ile sürekli ayakta olan bir garsonun veya bir inşaat işçisinin fiziksel aktivitesi çok farklıdır. Dolayısıyla alması gereken kalori miktarı da farklılık gösterir.
KİŞİNİN UYKU DÜZENİ: Sağlıklı bir uyku düzeni, metabolizma hızını ve kilo verimi de çok etkiler. Bireyler uyku düzenine göre beslenmesini oluşturur ve güne erken başlayıp, yatmadan 2-3 saat öncesinde besin tüketimini bırakmış olmak en sağlıklısıdır.
KİŞİNİN BESİN ALERJİSİ: Bazı bireylerin vücudu bazı gıdalara karşı intolerans gösterebilir. Bu duruma “ gıda intoleransı “ denir. Alerji gösteren besin diyetten çıkarılmalıdır. Örneğin bazı bireylerde glüten hassasiyeti varken, bazısında çilek, domates, bazısında ise fıstık alerjisi görülebilir. Besin alerjileri göz önünde bulundurularak diyet programları hazırlanmalıdır.
KİŞİNİN HASTALIKLARI VE KULLANDIĞI İLAÇLAR: Bazı hastalıklarda özel bir diyet programı uygulanması gerekebilir ve kullanılan bazı ilaçlarda bazı besinlerin tüketilmemesi gerekebilir. Örneğin greyfurt ilaçlarla etkileşime girer, demir ilacı kullanan bir birey süt ve süt ürünleri tüketirken arada 2-3 saat gibi zaman bırakılmalıdır veya diyabet hastalığı durumunda glisemik indeksi düşük besinler tercih edilmelidir gibi. Bu nedenle diyet programı hazırlarken kişilerin hastalıkları ve kullandığı ilaçlar mutlaka dikkate alınmalıdır.